Tłusty czwartek
Wielkimi krokami zbliża się tłusty czwartek – jeden z najsmaczniejszych dni w roku. Ten tradycyjny polski zwyczaj obchodzimy w ostatni czwartek przed Wielkim Postem, czyli 52 dni przed Wielkanocą. Tłusty czwartek jest dniem, który rozpoczyna ostatni tydzień karnawału. W 2025 roku tłusty czwartek przypada na 27 lutego.
Krótka historia tłustego czwartku w Polsce
Swoje korzenie tradycja ta ma w czasach pogańskich. Wówczas poprzez organizowanie hucznych uczt świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Jedzono tłuste potrawy mięsne oraz pączki z ciasta chlebowego nadziewane słoniną. Z nadejściem chrześcijaństwa zwyczaj ten został zaadaptowany i stał się częścią obchodów poprzedzających Wielki Post. To forma pożegnania z obfitym jedzeniem przed okresem postu.
Co jemy w tłusty czwartek?
Zgodnie z tradycją w tłusty czwartek najczęściej sięgamy po pączki i faworki. Jednak nie są to jedyne łakocie, a i one same występują w tak licznych wersjach, że ciężko je zliczyć. Dodatkowo wśród słodyczy na ten wyjątkowy dzień pojawia się coraz więcej nowoczesnych i zdrowszych, mniej kalorycznych wariacji, np. pączki wegańskie, faworki pieczone zamiast smażonych. Oto lista słodkości najpopularniejszych w tłusty czwartek:
Współcześnie w Polsce w tłusty czwartek najczęściej spożywa się:
- Pączki – najbardziej tradycyjny przysmak, bez którego trudno wyobrazić sobie ten dzień. Przygotowywane są z drożdżowego ciasta smażonego na głębokim tłuszczu i nadziewane różnymi farszami, najczęściej: konfiturą różaną (najbardziej klasyczna opcja), powidłami śliwkowymi, czekoladą, adwokatem, kremem budyniowym, kremami różnego rodzaju (np. waniliowym, pistacjowym) a nawet makiem. Posypuje się je cukrem pudrem, lukruje, obsypuje skórką pomarańczową lub oblewa czekoladą.
- Faworki (chrust) – delikatne, kruche ciasteczka smażone na głębokim tłuszczu, posypane cukrem pudrem. Mają charakterystyczny kształt wstążek, które przed smażeniem są przekładane przez siebie i tworzą ozdobne pętelki.
- Róże karnawałowe – są robione z ciasta na faworki, ale formowane w kształt kwiatów. Ich środek często dekorowany jest marmoladą, a całość oprószana cukrem pudrem.
- Oponki serowe – to rodzaj pączków z dziurką przygotowywanych z ciasta z twarogiem. Są smażone na głębokim tłuszczu i posypywane cukrem pudrem.
- Hiszpańskie pączki (tzw. gniazdka) – lekkie i chrupiące pączki robione z ciasta parzonego, smażone na głębokim tłuszczu, przypominające churros.
