Jedz zamiast ziemniaków. Ten zapomniany przysmak z PRL chroni przed cukrzycą i wspiera trawienie

Jeszcze niedawno nazywano go po prostu bulwami. Słonecznik bulwiasty albo jerozolimski jest szerzej znany jako topinambur. Tak samo jak ziemniaki, pochodzi z Ameryki Południowej.

W polskiej kuchni rozpowszechnił się w siedemnastym wieku, ale wkrótce wyparły go kartofle. Niemniej jeszcze w PRL-u był podawany na obiad jak inne jarzynki. W starej książce znalazłam przepisy na bulwy z wody, smażone, w cieście i zapiekane w sosie beszamelowym. Ja robię je w prosty sposób na patelni. Wystarczy kilka dodatków smakowych, by wyszło obłędne danie.

Jak zrobić smażony topinambur z patelni?

Najlepiej go podgotować w osolonej wodzie, by potem tylko szybko podsmażyć. Dzięki temu będzie ugotowany w środku, a przyrumieniony na zewnątrz, ale się nie przypali. Choć topinambur jest dobry bez niczego, dodatek świeżego czosnku, posiekanej natki pietruszki i parmezanu wznosi go na inny poziom smaku.

Czy topinambur można jeść na surowo?

Słonecznik bulwiasty nadaje się do jedzenia na surowo, na przykład w surówkach i sałatkach. Zachowuje się wtedy podobnie do kalarepy. Warto zetrzeć go na tarce o grubym oczku lub pokroić w cienkie plasterki. Topinambur bez obróbki cieplnej jest jednak trudniej strawny niż gotowany. Ponieważ obfituje w błonnik, nadmiar często prowadzi do wzdęć, co jest zjawiskiem naturalnym. W takiej sytuacji warto zwiększać jego porcje stopniowo.

Czy topinambur jest smaczny?

To pyszne warzywo ma w sobie nuty, które przywodzą na myśl dobrze znany słonecznik. Surowe jest soczyste i chrupiące. Wyróżnia je słodkawy i lekko orzechowy smak.

Gotowany topinambur staje się słodszy, ale wciąż pozostaje delikatny i orzechowy. Może wtedy kojarzyć się z karczochem. Jedną z jego anglojęzycznych nazw tłumaczy się nawet jako karczoch jerozolimski.

Właściwości zdrowotne topinamburu

Jego korzystne działanie na organizm wynika nie tylko z wysokiej zawartości potasu, który ułatwia utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi i dba o mięśnie. W topinamburze jest szczególny rodzaj błonnika rozpuszczalnego w wodzie w postaci inuliny.

Związek ten ma działanie prebiotyczne, czyli odżywia dobroczynne bakterie jelitowe, które wytwarzają witaminy z grupy B, stymulują odporność i dbają o prawidłowy metabolizm. Hamują też wzrost bakterii gnilnych i chorobotwórczych, dzięki czemu w jelicie powstaje mniej toksyn. Inulina ma zdolność usuwania szkodliwych substancji z organizmu, pobudza perystaltykę jelit i pomaga zapobiegać zaparciom.

Błonnik z bulw obniża ponadto stężenie „złego” cholesterolu LDL i cukru we krwi oraz podwyższone ciśnienie tętnicze. Ułatwia więc ochronę przed cukrzycą i chorobami serca. Działa żółciopędnie i moczopędnie, a także łagodzi stany zapalne żołądka.

Produkt poleca się diabetykom, bo może wchłaniać sporo glukozy i w ten sposób blokować jej wykorzystanie w organizmie. To również dobry wybór przy odchudzaniu.

Choć kaloryczność topinamburu i ziemniaków jest podobna, słonecznik jerozolimski zawiera dwa razy więcej błonnika. Po ugotowaniu ma bardzo niski indeks glikemiczny (IG 14). Tymczasem dla kartofli wskaźnik ten jest wysoki (IG 73 w skali do 100).

Większe ilości warzywa mogą wpływać na działanie niektórych leków. Należy zachować dwugodzinny odstęp między ich przyjmowaniem a spożyciem bulw topinamburu.